Αρκετοί λάτρεις των μεγάλων αγωνιστικών διοργανώσεων θα έχουν παρατηρήσει το όνομα αυτό ουκ ολίγες φορές σε παλιούς αγώνες ή στατιστικά, είτε σε μια μικρή και αδιάφορη ομάδα, είτε ως μια έκτακτη συμμετοχή της τελευταίας στιγμής. Το νέο αφιέρωμα στρέφεται προς την ιστορία του Roberto Moreno, ενός σεβαστού Βραζιλιάνου οδηγού που υπήρξε ουκ ολίγες φορές ο αποδιοπομπαίος τράγος, σε καθοριστικές στιγμές της αγωνιστικής του καριέρας.
Ο Roberto Pupo Moreno γεννήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας στις 11 Φεβρουαρίου, 1959 και μεγάλωσε στην Μπραζίλια, σε ένα περιβάλλον όχι τόσο φημισμένο για τους αγώνες. Η ζωή στην πόλη δεν ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς η Μπραζίλια βρισκόταν στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των βασικών υποδομών της. Επομένως, η πόλη στα πρώτα της χρόνια ήταν αραιοκατοικημένη.
Ο νεαρός Moreno συνήθιζε να οδηγεί το μοτοποδήλατό του ανέμελα μέσα στους δρόμους της πόλης, αναπτύσσοντας σταδιακά την αγάπη του για την ταχύτητα και τις μοτοσικλέτες. Μάλιστα, το αρχικό του όνειρο ήταν να γίνει οδηγός σε αγώνες μοτοσικλετών. Ωστόσο οι αγώνες του στους δύο τροχούς τερματίστηκαν το 1976, όταν ο Moreno είχε ένα ατύχημα που τον άφησε με σπασμένο το ένα του πόδι για έναν περίπου χρόνο. Έκτοτε, οι αγωνιστικές του δραστηριότητες περιορίζονταν μόνο σε αγώνες καρτ.
Οι συγκυρίες τον οδήγησαν στην γνωριμία του με τον Nelson Piquet, ο οποίος τότε είχε ήδη ξεκινήσει την αναρρίχησή του στον κόσμο των αγώνων. Ο Piquet έτρεξε σε πολλούς αγώνες καρτ μαζί του και παρατήρησε από νωρίς την ταχύτητά του. Έτσι, αποφάσισε να τον προωθήσει σε διάφορες αγωνιστικές ομάδες στα πρώτα στάδια της καριέρας του νεαρού φίλου του.
Ο Roberto Moreno μετακόμισε στη Μεγάλη Βρετανία το 1979 θέλοντας να κυνηγήσει το νέο του όνειρο και συμμετείχε στο πρωτάθλημα μονοθεσίων Formula Ford, σημειώνοντας μερικά καλά αποτελέσματα. Η σταθερότητα των καλών επιδόσεών του προσέλκυσε το ενδιαφέρον του διευθυντή της Lotus Colin Chapman, ο οποίος του προσέφερε ένα συμβόλαιο που θα του έδινε μερικά χρήματα για να συνεχίσει -έστω και με δυσκολία- τους αγώνες, καθώς και τη δυνατότητα να προσφέρει υπηρεσίες δοκιμαστή οδηγού για την αντίστοιχη ομάδα της Formula 1.
Αξιοποιώντας τα χρήματα του συμβολαίου αυτού, ο Moreno επέστρεψε στην Ευρώπη το 1981 για να συμμετάσχει στην Βρετανική Formula 3. Οι επιδόσεις του συνέχισαν να είναι ικανοποιητικά καλές και του έδωσαν την ευκαιρία να κάνει την παρθενική του εμφάνιση στη Formula 1 ως αντικαταστάτης του τραυματία Nigel Mansell, στο Grand Prix Ολλανδίας του 1982. Η εμφάνιση αυτή ωστόσο έμελλε να είναι εφιαλτική.
Η διοργανώτρια αρχή απαγόρευσε την πρωτοποριακή Lotus 88 με το διπλό σασί κι έτσι η ομάδα προχώρησε στην βιαστική εξέλιξη της εναλλακτικής Lotus 91, η οποία είχε πολύ λίγα δοκιμαστικά χιλιόμετρα και ήταν πολύ δύσκολη στην οδήγησή της. Ο Moreno, ως δοκιμαστής της ομάδας, είχε πρόσβαση μόνο στα παλαιότερα μονοθέσια και η πρώτη του συμμετοχή σε ένα μοντέλο που δεν είχε δοκιμάσει σχεδόν καθόλου έληξε πολύ άδοξα.
Ο πεπειραμένος πρώτος οδηγός της Lotus, Elio de Angelis, προκρίθηκε με δυσκολία στη 15η θέση για τον αγώνα, ενώ ο Moreno κατέγραψε τον 30ο και τελευταίο χρόνο των προκριματικών, υστερώντας κατά περίπου 4 δευτερόλεπτα από τον Ιταλό. Δεν του επετράπη να ξεκινήσει τον αγώνα, καθώς οι κανονισμοί επέτρεπαν εκκίνηση μόνο στα 26 ταχύτερα μονοθέσια των προκριματικών. Ο Βραζιλιάνος αντικαταστάθηκε από τον Βρετανό Geoff Lees για το Γαλλικό Grand Prix, μέχρι να αναρρώσει πλήρως ο Nigel Mansell.
Η Lotus έλυσε την συνεργασία της με τον Moreno στο τέλος της χρονιάς και ο Βραζιλιάνος, έχοντας χάσει πλέον την φήμη του ταλαντούχου και υποσχόμενου οδηγού, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και οδήγησε μονοθέσια πολλών τύπων, ώστε να διεκδικήσει άλλη μια ευκαιρία στη Formula 1. Τερμάτισε 2ος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Formula 2 του 1984, ενώ ακολούθησαν ανεπιτυχή περάσματα από το Ιαπωνικό Πρωτάθλημα της Formula 2 και το πρωτάθλημα CART των Η.Π.Α. για τα επόμενα δύο χρόνια. Συμμετείχε στη Formula 3000 για το 1987 και τερμάτισε στην 3η θέση της βαθμολογίας, με την επίδοση αυτή να τον βρίσκει ξανά στο προσκήνιο για τη Formula 1.
Η μικρή ομάδα της AGS έδωσε την ευκαιρία στον Βραζιλιάνο να επιστρέψει στην κορωνίδα των μηχανοκίνητων σπορ, προσφέροντάς του μια θέση οδηγού για τους δύο τελευταίους αγώνες της σεζόν του 1987. Ο Moreno απέδωσε άμεσα, τερματίζοντας 6ος στην αυλαία του πρωταθλήματος στην Αυστραλία, δίνοντας τον πρώτο βαθμό στην ιστορία της ομάδας και στον ίδιο.
Εφόσον δεν υπήρχαν αξιόλογες προτάσεις για το 1988 επέστρεψε στη Formula 3000, κατακτώντας το πρωτάθλημα με τέσσερις νίκες και πολλούς σταθερούς τερματισμούς. Πήρε ευκαιρία στη Formula 1 για το 1989, αυτή τη φορά από την υπεραισιόδοξη ομάδα της Coloni. Δυστυχώς για τον ίδιο, το μονοθέσιο αποδείχθηκε πάρα πολύ αδύναμο. Από τους 16 αγώνες της χρονιάς, ξεκίνησε μόνο σε 4 και εγκατέλειψε σε όλους, ενώ στους υπόλοιπους ήταν πολύ αργός και δεν μπορούσε να προκριθεί στους πρώτους 26.
Διαβάστε επίσης: Εξήντα λεπτά για να αλλάξει η καριέρα ενός rookie
Οι έντονες προσπάθειές του να δώσει καλά αποτελέσματα σε αργά μονοθέσια προσέλκυσαν για το 1990 άλλη μια φιλόδοξη και μικρή ομάδα: την EuroBrun. Ωστόσο, και το δικό της μονοθέσιο ήταν υπέρβαρο και πολύ αργό, αλλά ο Βραζιλιάνος κατόρθωσε και προκρίθηκε σε μόλις δύο αγώνες, τερματίζοντας στον έναν. Η EuroBrun κατέρρευσε οικονομικά λίγες εβδομάδες πριν το τέλος της σεζόν και ο Moreno έμεινε και πάλι χωρίς ομάδα, με δύο αγώνες να απομένουν.
Η τύχη τού χαμογέλασε, καθώς ο Alessandro Nannini της Benetton τραυματίστηκε σε ένα ατύχημα με ελικόπτερο ενόψει του Ιαπωνικού GP. Ο πρώτος οδηγός της ομάδας ήταν ο Nelson Piquet, ο οποίος συνέστησε να καλυφθεί η κενή θέση από τον συμπατριώτη του. Τελικά, ο Roberto Moreno έτρεξε με την Benetton στα δύο τελευταία GP, κατακτώντας το μοναδικό βάθρο της καριέρας του στη Formula 1 στην Ιαπωνία, με μια 2η θέση.
Παρέμεινε στην Benetton για το 1991 κάνοντας μια σειρά από καλούς αγώνες, μέχρι να αντικατασταθεί από τον ανερχόμενο Michael Schumacher στο δεύτερο μισό της σεζόν, οδηγώντας στην απότομη λύση της συνεργασίας των δυο μεριών. Το υπόλοιπο του 1991 τον βρήκε στη Jordan και την Minardi, ως αντικαταστάτη των βασικών οδηγών που δεν μπορούσαν να τρέξουν.
Ακολούθησε μια κάκιστη αποδοτικά χρονιά στην άκρως ανοργάνωτη ομάδα της Andrea Moda, με τον Moreno να κάνει το ακατόρθωτο και να εκκινεί στο GP του Μονακό. Προκρίθηκε από το pre-qualifying, κατέγραψε τον 26ο χρόνο στα προκριματικά και πήρε το πράσινο φως για τον αγώνα της Κυριακής, υπερτερώντας για μόλις 36 χιλιοστά του δευτερολέπτου από τον πρώτο που αποκλειόταν.
Ο Βραζιλιάνος, μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα να προκριθεί στο Indianapolis 500 του 1994, επέστρεψε στη Formula 1 το 1995 για λογαριασμό της ομάδας της Forti, της οποίας τα μονοθέσια ήταν επίσης πολύ αργά και αναξιόπιστα.
Από το 1996 κι έπειτα, ο Moreno μεταφέρθηκε στις Η.Π.Α. και επιτέλεσε ρόλο αναπληρωματικού οδηγού για διάφορες ομάδες του CART, αντικαθιστώντας σε πολλές περιπτώσεις οδηγούς που δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ορισμένους αγώνες, παίρνοντας το ψευδώνυμο “Super Sub”.
Το 2000, ο Moreno κέρδισε στην πίστα του Cleveland και χάρισε με τις αντιδράσεις του πολλές όμορφες στιγμές που δύσκολα συναντώνται στους αγώνες. Ήταν η πρώτη φορά που κέρδισε μετά το 1988, όταν έτρεχε ακόμη στη Formula 3000. Πήρε άλλη μια νίκη, το 2001, στην πίστα του Vancouver και ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την ενεργό δράση στο τέλος του 2003. Ο τελευταίος του αγώνας σημειώθηκε στα 500 μίλια της Indianapolis για το 2007, ως έκτακτη συμμετοχή στη θέση του τραυματία Stéphan Grégoire.
Συνοψίζοντας, ο Roberto Moreno αποτέλεσε την περίπτωση ενός οδηγού που πολλές φορές βρέθηκε στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Από την άλλη έδειξε ότι είχε την ταχύτητα να διακριθεί στο υψηλό επίπεδο. Οδήγησε κάκιστα μονοθέσια, τα οποία έφερε τελείως απροσδόκητα στη σχάρα εκκίνησης, τερμάτισε στο βάθρο οδηγώντας τελείως άγνωστα για εκείνον μονοθέσια και υπήρξε πιστός στρατιώτης για πολλές ομάδες, παρόλο που πολλές φορές δεν πληρώθηκε ούτε πήρε τα εύσημα που του αναλογούσαν.
Το παρόν αφιέρωμα στοχεύει ακριβώς σε αυτό: στην αναγνώριση των όσων έκανε, παρά την αντιξοότητα των συνθηκών.
Νεκτάριος Αποστολόπουλος
